Dünyada siyaset ve ekonomide kartlar yeniden karılıyor. Güçlü bir ekonomiyi hedefleyerek; gerçekleşebilecek her türlü senaryoya karşı hazırlıklı olmak zorundayız.

ABD, Çin mallarına uyguladığı vergileri 90 gün için yüzde 145’den yüzde 30’a, Çin’in ise yüzde 125’den yüzde 10’a düşürdü. ABD ile Çin arasında ekonomide varılan uzlaşma ile geçici bir dengenin kurulduğuna dikkat çekmek isterim. 90 gün sonra herhangi bir değişiklik olmadığı takdirde, ABD’nin Çin’e uyguladığı gümrük vergileri yüzde 54’e, Çin’in ABD’ye uyguladığı gümrük vergileri ise yüzde 34’e yükselecek. Ancak bu dengenin ne kadar sürdürülebileceğini öngörmek mümkün değil.

ABD’nin Rusya’yı yanına çekerek özellikle Rusya’nın Çin’e ucuz petrol ihracatını önlemek istiyor, bu yolla da Çin’in rekabet gücünü düşürmeyi hedefliyor, ABD’nin bu adımının hedefe ulaşmasının ardından ABD-Çin ekonomik ilişkilerinin tekrar masaya yatırılabileceğine, güç mücadelesinin sonuçlarının kaçınılmaz olarak AB ile ilişkilere de yansıyacağına dikkat çekmek isterim.

Küresel ekonomide daralma tehdidinin yanısıra, Türkiye’nin bölgesinde de önemli siyasi gelişmeler yaşanıyor, savaştan çıkan ülkelerde yeniden imar çalışmaları başlayacak. Tüm bu gelişmeler  ekonomide yeni fırsatlarla birlikte tehditler yaratacaktır. Bütün bu gelişmelere karşı uyanık olmak, her türlü senaryoya karşı önlem alacak şekilde esnek bir anlayışla hızlı kararlar almak ve uygulamak zorundayız.

DIŞ TİCARET

Nisan ayında ihracat yüzde 8,5 artışla 20 milyar 924 milyon dolar olarak gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında 1 milyar 772 milyon dolar ile Almanya ilk sırayı alırken, bu ülkeye ihracat yüzde 19,1 arttı. İkinci sıradaki İngiltere’ye ihracat yüzde 8,4 artışla 1 milyar 270 milyon dolar oldu. ABD’ye ihracat yüzde 3,5 gerileyerek 1 milyar 149 milyon dolara düştü.

Nisan ayında ithalat yüzde 12,9 artışla 32 milyar 961 milyon dolar oldu. Yatırım malları ithalatı yüzde 14, 2artışla 4 milyar 580 milyon dolar, hammaddeler ithalatı yüzde 12,9 milyar dolar artışla 22 milyar 900 milyon dolar oldu. Tüketim malları ithalatı yüzde 10,4 artışla 5 milyar 360 milyon dolar oldu.

DARALMA BEKLENTİSİ GÜNDEMDE

Düşük kur ihracat yerine ithalatı desteklerken, tüketim malları ithalatındaki artışın sürdüğüne dikkat çekmemiz gerekiyor.  Ayrıca kur baskısı devam ederken maliyetlerimiz de arttı. Bu maliyetlerimizi ihracat fiyatlarına yansıtamıyoruz. Diğer taraftan faizlerin yüzde 61-62 seviyelerine çıkmasıyla birlikte, kredi maliyetlerinin yüksekliği de firmalarımızı zorlamaya devam ediyor.

Öte yandan TCMB’nin kredilerdeki büyümeye yönelik koyduğu kısıtlamalardan dolayı da bir daralma var. Bu faiz oranları ile yenileme ve yeni yatırım yapmak çok mümkün değil. Bu orta vadede yavaşlamamız anlamına geliyor.

ÇİN’DEN İTHALAT ARTIŞTA

En fazla ithalat yaptığımız ülkeler sıralamasında 4 milyar 177 milyon dolar ve yüzde 11,1 artışla Çin ilk sırayı alırken, Rusya’dan ithalat yüzde 7,1  artışla 3 milyar 565 milyon dolar oldu. Almanya’dan ithalat yüzde 23,6 artışla 2 milyar 775 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Nisan ayında ithalattaki yüzde 12,9’luk artış sebebiyle dış ticaret açığı yüzde 21,7 artışla 12 milyar 037 milyon dolar olarak gerçekleşti.

KOCAELİ’NİN İHRACATI

Kocaeli Gümrüklerinden aldığımız verilere göre nisan ayında Kocaeli’den gerçekleşen ihracat yüzde 12,4 artışla  3 milyar 408 milyon dolar olurken, ithalat yüzde 20,3 artışla 8 milyar 40 milyon dolar oldu. İlk dört aylık dönemde ihracat yüzde 5,3 artışla 13 milyar 689 milyon dolar, ithalat yüzde 3,8 artışla  26 milyar 176 milyon dolar oldu.

Ticaret Bakanlığı’nın, firmaların üretim yerleri esas alınarak hesaplanan ihracat istatistiklerinin nisan verilerine baktığımızda; İstanbul 4 milyar 151 milyon dolarlık ihracat ve yüzde 1,67’lik artış ile ilk sırayı aldı. Kocaeli yüzde 21,3’lük artış ve 2 milyar 839 bin dolar ihracat ile ikinci sırayı aldı.

CARİ AÇIK

Mart ayında aylık cari açık 4 milyar 87 milyon dolar, yıllık cari açık 12 milyar 310 milyon dolar oldu. Mart ayları itibariyle dış ticaret açığı 5 milyar 30 milyon dolardan 4 milyar 840 milyon dolara geriledi. Önümüzdeki dönem,  ithalatın artması nedeni ile açıkta büyüme olmasını bekliyoruz. Dış ticaret açığındaki yüzde 21,7’lik artışın cari açığa yansıyacağını ve nisan ayında yıllık açığın yükselebileceğini düşünüyoruz.

ENFLASYON

Enflasyon verilerine baktığımızda nisan ayında aylık TÜFE yüzde 2,5 artışla yıllık yüzde 37,86, aylık ÜFE yüzde 1,9 artışla yıllık yüzde 25,50 olarak gerçekleşti. Enflasyonla mücadelede yabancı sermayenin ülkemize çekilmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Bizim hep vurguladığımız üzere bir an önce yapmamız gereken ülkemizin 2004-2005’te yaptığı reformları tekrarlayarak ve yatırım iklimini iyileştirerek, AB başta olmak üzere tüm dünyadan tekrar yatırım çekmek olmalıdır. Bu reformlar sayesinde; 2002 yılında ülkemize gelen net yeni yatırım 566 milyon dolar iken, 2006 yılında 16 milyar 982 milyon dolara, 2007 yılında ise 18 milyar 394 milyon dolara ulaşmıştı.

SANAYİ ÜRETİMİ

Mart ayında aylık sanayi üretimi yüzde 3,4 artarken, yıllık sanayi üretimi yüzde 2,5 artış gösterdi. İmalat sanayinde üretim artışı aylık yüzde 3,7, yıllık yüzde 2 artış gözlendi.
Ara malı üretimi aylık yüzde 1 artarken yıllık yüzde 1,7 geriledi. Enerji üretimi aylık yüzde 6 gerilerken yıllık yüzde 8,4 artış gösterdi. Sermaye malı üretimi aylık yüzde 12,7 artarken yıllık yüzde 8,2 artış gösterdi. Yüksek teknoloji ürünleri üretimi ise aylık yüzde 43,4 artarken yıllık yüzde 4,3 artış gösterdi.

TASARRUF İHTİYACI

Önümüzdeki dönemde; mart ayından sonra artan parasal sıkılaşmanın etkilerinin de; sanayi üretimine daraltıcı yönde yansımasını bekliyoruz. Sanayi üretiminde gördüğümüz artışların sürdürülebilirliği için daha da sıkılaştırılmış para politikası kadar yapısal sorunlara yönelik çözümler de desteklenmeli. Maliye politikası tarafında ise gelir arttırıcı önlemler kadar kamu kesimini de içine alan tasarruflara öncelik verilmesinin, enflasyonla mücadele sürecimizi hızlandıracağına inanıyoruz.

KAPASİTE KULLANIMI

Nisan ayında kapasite kullanımı geçen yılın aynı ayına göre 2,4 puan, mart ayına göre 0,1 puan düşüşle yüzde 74,3 olarak gerçekleşti. Kocaeli’de kapasite kullanımı geçen yıla göre 0,9, mart ayına göre 0,1 puan düşerek yüzde 70,1 olarak gerçekleşti.

İŞSİZLİK

İşsizlik oranı mart ayında geçen yılın aynı ayına göre 0,8 puan, şubat ayına göre 0,3 puan düşüşle yüzde 7,9 olarak gerçekleşti. Şubat’tan Mart’a Çalışabilir Nüfus 39 bin kişi, İşgücüne Katılanlar 325 bin kişi, İstihdam Edilenler 391 bin kişi arttı. Şubat ayında 32 milyon 206 bin kişi olan toplam istihdam 32 milyon 597 bin kişiye çıktı.

BÜTÇE

Bütçe nisan ayında 174,7 milyar TL açık verdi. Gelirler yüzde 60,7 artışla 957,41 milyar TL oldu. Giderler yüzde 46,3 artışla 1 trilyon 132,1 milyar lira olurken ocak-nisan bütçe açığı 885,53 milyar TL olarak gerçekleşti.

Gelirler alt kalemlerine bakıldığında vergi gelirlerinin yüzde 61,4 artışla 787,39 milyar TL, dahilde alınan KDV’nin yüzde 56 artışla 112,66 milyar TL, ÖTV’nin yüzde 45,3 artışla 141,81 milyar TL, ithalde alınan KDV’nin yüzde 27,5 artışla 142,16 milyar TL olduğu gözlendi.

Giderler alt kalemlerine bakıldığında Cari Transferlerin yüzde 32,3 artışla 410,22 milyar TL , Personel Giderlerinin yüzde 31 artışla 274,37 milyar TL, Mal ve Hizmet Alım Giderlerinin yüzde 44,8 artışla 65,81 milyar TL, Sermaye Giderlerinin yüzde 33,2 artışla 76,94 milyar TL, Faiz Giderlerinin yüzde 128,6 artışla 260,65 milyar TL olduğu gözlendi. Faiz giderlerindeki artış oranı dikkat çekti.