Kısa vadede kur ve enflasyon artış hızı farklılığından kaynaklanan makasın kapanması öncelik taşıyor. Orta vadede ise küresel rekabette başarı kazanmak için yeşil ve dijital dönüşümün tamamlanmasının gerekli olduğunu biliyoruz.

Rekabetçi kurun cari açığı da önleyeceğine, tüketim mallarına olan talebi düşüreceğine dikkat çekmek isterim.

  Enflasyonun düşmesine paralel olarak kur artışının da ihracatı desteklemesi gerekiyor.

Türkiye’nin yabancı sermaye desteği ile yeni bir üretim iklimi oluşturması gerekiyor. Kayıt dışı ekonominin de hızla kayıt altına alınması gerektiğine vurgu yapmak isterim.

Yabancı sermaye girişinde AB reformlarının önemini biliyoruz. Dijitalleşme ve yeşil dönüşüm için AB fonlarının kullanılması gerekiyor.”

 “Djiitalleşme ve yeşil dönüşümden oluşan ikiz dönüşümü AB fonları ile realize etmenin önemine dikkat çekmek istiyorum. Bu amaçla iş dünyası olarak yeni ortaklıklara gitmeliyiz. Bu amaçla açılan çağrıları yakından izleyerek projeler geliştirilmesi, üniversite, iş dünyası ve STÖ’’lerin ortaklıklar kurması gerekiyor.

“Bildiğiniz gibi, Türkiye AB adayı bir ülke. 2005 yılından beri katılım müzakereleri devam ediyor. Ülke olarak AB ile ticari ilişkilerimiz çok yakın. AB, Türkiye’nin birinci ticari partneri konumunda.  Bununla birlikte, Türkiye AB pazarında giderek artan bir rekabet ile karşı karşıya. Bu çerçevede; AB’nin değişen ticaret politikası, dijitalleşme ve yeşil mutabakat gibi yeni önceliklerine uyum sağlamak elzem hale geliyor.

Aday ülke olduğumuz için bu değişimi Avrupa fonları ile yapabiliriz. Bu kapsamda açılan çağrıları yakından izlememiz, projeler geliştirmemiz ve üniversite, iş dünyası ve kamuoyunu içine alan ortaklıklar oluşturmamız gerekiyor.

KSO PROJELERİ

AB’nin araştırma ve geliştirme programlarına uzun yıllardır tam katılım sağlayan Türkiye’nin son dönemde de bunun meyvelerini daha fazla almaya başladığını, kabul edilen proje sayılarımızın arttığını görüyoruz.

Oda olarak bizler de AB fonlarından faydalanarak üye sanayi kuruluşlarımız için projeler geliştiriyoruz. Bugüne kadar; Türkiye-AB İş Dünyası Diyaloğu Hibe Programı Çağrısı” kapsamında “Enerji Verimliliği Konusunda Firmaları Desteklemek için Yeni Bir Hizmet Modeli Geliştirilmesi Projesi”, *Cinsiyet Eşitliği Odağında Geleceğin İnsana Yakışır İşleri Yaklaşımının Desteklenmesi Hibe Programı” kapsamında “Doğu Marmara Bölgesinde Geleceğin Mesleklerine Uyumluluk Projesi”, ayrıca ilk aşamaları geçen ve sonuçlarını beklediğimiz; *Türkiye-AB İş Dünyası Diyaloğu II Hibe Programı kapsamında “İkiz Dönüşüm Odağında Kümelenme ve Odalar Arası İş Birlikleri Projesi”, *Dijital Avrupa Programı kapsamında 2024 yılında güçlü partnerler ile başvuruda bulunduğumuz “Avrupa Dijital İnovasyon Merkezleri (ADİM) Projesi”. Bu projemiz “Mükemmeliyet Mührü” almaya hak kazandı. Bu kapsamda yeni açılacak çağrıya da başvuru yaparak ADİM olmayı hedefliyoruz. Söz konusu projeler kapsamında desteklerinizi de bekliyoruz.

Bunların yanı sıra; Kocaeli Valiliği, TÜBİTAK, Gebze Teknik Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Doğu Marmara Kalkınma Ajansı başta olmak üzere birçok kurum ve kuruluş tarafından yürütülen AB projelerinde de partner olarak yer alıyoruz. Bu projeler ile üyelerimize eğitim, danışmanlık gibi konularda destek olmamızın yanı sıra kendi kurumsal kapasitemizi de geliştirdiğimiz için söz konusu projeleri çok önemsiyoruz.

2024 EKONOMİK BÜYÜMESİ

“2024 yılı dördüncü çeyrek büyüme oranı yüzde 3,  2024 yılı büyüme oranımız yüzde 3,2 olarak gerçekleşti.  Tarım sektöründe yıllık büyüme oranı yüzde 3,9 olurken, sanayi sektöründe büyüme yüzde 0,5 ile sınırlı kaldı. İmalat sanayi büyümesi yüzde 0,2 geriledi. İnşaat sektörü yüzde 9,3 büyürken hizmetler sektörü yüzde 3,1 artış gösterdi. Yerleşik hane halklarının tüketimiz yüzde 3,7, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 1,2, gayri safi sabit sermaye artışı yüzde 3,9 artış gösterdi. Mal ve hizmet ihracatının gayri safi yurt içi hasılaya katkısı yüzde 0,9 oldu. ithalatın katkısı ise yüzde 4,1 geriledi.

Şubat ayında ihracat yüzde 1,5 gerileyerek 20 milyar 776 milyon dolar oldu. En fazla ihracat yapılan ülke sıralamasında Almanya’ya ihracat yüzde 2,1, ABD’ye ihracat yüzde 10,9, İtalya’ya ihracat yüzde 1,5, Irak’a ihracat yüzde 5,4 geriledi. İngiltere’ye ihracat ise yüzde 10,6 artış gösterdi.

Türkiye’nin en önemli ticaret partneri olan AB’de ciddi sıkıntı var. AB ekonomik olarak düze çıkmak üzereyken Trump’ın seçilmesi ile tekrar zorlanma dönemine girdi. Dolayısıyla olumsuz beklentiler daha ağır basıyor.

Ortadoğu pazarlarımızı bir süre önce kapatmıştık. AB’de daralma olsa bile bu Ortadoğu pazarlarının tekrar devreye girmesi ile ihracatımızda artışlar oldu. Burada yanılmamamız lazım.

İthalat yüzde 3,8 artışla 28 milyar 930 milyon dolar olurken, yatırım malları ithalatı yüzde 20,9 gerileyerek   3,47 milyar dolar oldu. Hammadde ithalatı yüzde 10,2 artışla 21,14 milyar dolar, tüketim malları ithalatı yüzde 0,7 artışla 4,24 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Burada dikkat etmemiz gereken konu; tüketim malları ithalatı. Gerçi şubat ayında çok hafif hız kesti ama yıllık trende baktığımızda hala artışta. Düşük kurun ihracatımızı desteklememesine karşın ithalatı da kolaylaştırdığını unutmamamız lazım.

Tüketim malları ithalatının toplam ithalattaki payı ocak ve şubat aylarında yüzde 14,6 olarak gerçekleşirken en fazla ithalat yaptığımız ülkeler sıralamasında Rusya ithalatı yüzde 1,1 düşüşle 3 milyar 982 milyon dolar, Çin ithalatı yüzde 3 düşüşle 3 milyar 546 milyon dolar oldu. ABD’den ithalat yüzde 81,5 artışla 2 milyar 422 milyon dolara çıktı. Almanya’dan ithalat yüzde 3,2, İtalya’dan ithalat yüzde 20 geriledi. Şubat ayında dış ticaret açığı ise yüzde 20,5 artışla 8 milyar 155 milyon dolar olarak gerçekleşti.

KOCAELİ DIŞ TİCARETİ

Kocaeli Gümrüklerinden aldığımız verilere göre şubat ayında Kocaeli’den gerçekleşen ihracat yüzde 0,9 artışla 3 milyar 293 milyon dolara çıkarken, ithalat yüzde 9,1 düşüşle 5 milyar 730 milyon dolara geriledi. İlk iki aylık dönemde ise ihracat yüzde 1,4 artışla 6 milyar 563 milyon dolar, ithalat yüzde 9,1 düşüşle 5 milyar 730 milyon dolar oldu.

CARİ AÇIK

Ocak ayında 3 milyar 795 milyon dolarlık cari açığın da katkısıyla yıllık cari açık 11 milyar 541 milyon dolar oldu. 2024’te 4,4 milyar dolar olan dış ticaret açığı 5,5 milyar dolara çıkarken, hizmetler dengesi 3, 08 milyar dolar olarak gerçekleşti.

ENFLASYON

Enflasyon verilerine baktığımızda şubat ayında aylık TÜFE yüzde 2,27, yıllık TÜFE yüzde 39,05 olarak gerçeklişti. ÜFE ise aylık yüzde 2,12 artarken yıllık yüzde 25,21 oldu.

Döviz kurlarındaki gelişmeye baktığımız zaman euro kuru 1 Ekim 2024’te 38,17, 28 Şubat 2025’de 38,10 TL. 150 günde hiç artış yok. Fakat birleşik enflasyon rakamı yüzde 14. Bu durum 4-5 ay ile kısıtlı kalsa sanayici baş edebilir. Ama kurun kalıcı bir politika hale gelmesi artık bizi çok fazla sıkıntıya sokuyor.

SANAYİ ÜRETİMİ

Sanayi üretimi ocak ayında yüzde 2,3 gerilerken yıllık bazda yüzde 1,2 artış gösterdi. İmalat sanayi üretimi aylık yüzde 3 gerilerken yıllık yüzde 1,2 artış gösterdi. Ara malı üretimi aylık yüzde 1,1, enerji yüzde 1,3 artarken sermaye malı ihracatı yüzde 13,1, yüksek teknolojide mal üretimi yüzde 30,7 geriledi. Yıllık bazda ara malı üretimi yüzde 0,8, enerji üretimi yüzde 6,3, sermaye malı üretimi yüzde 2,1, yüksek teknolojide mal üretimi yüzde 14,9 artış gösterdi. Sanayi üretiminde genel prensip olarak yıllıkları daha değerli ve doğru buluyoruz. Genel trendleri görmek açısından yıllık veri daha değerli. Aylıklarda sezonsal veya yıl sonu gibi bazı etkenler etkili olabiliyor. Örneğin geçen ay savunma sanayi faturalamaları ve yüksek teknolojik ürünlerdeki satışlarda çok ciddi artışlar vardı. Fakat aylık bazda baktığımızda da geleceğe yönelik adımlar gözüküyor.

KAPASİTE KULLANIMI

Şubat ayı kapasite kullanım oranı Türkiye ölçeğinde yüzde 74,5 artış gösterdi. Geçen yıla göre 1,9 puan, ocak ayına göre 0,1 puan azaldı. Kocaeli’de sanayinin kapasite kullanımı geçen yıla göre 0,3 puan, ocak ayına göre 0,2 puan artışla yüzde 70,3  olarak gerçekleşti.

İŞSİZLİK ORANI

İşsizlik oranı ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre 0,7 puan, aralık ayına göre 0,1 puan gerileyerek yüzde 8,4 olarak gerçekleşti.  Aralık’tan ocak ayına çalışabilir nüfus 39 bin kişi arttı. İşgücüne katılanlar 219 bin kişi azalırken, istihdam edilenler 195 bin kişi azaldı. Ocak’ta toplam istihdam 32 milyon 531 bin kişi olarak gerçekleşti. Aralık ayında toplam istihdam 32 milyon 726 bin kişi olarak gerçekleşmişti.