Firmalara Yeni Pazar: Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü – CERN

3 Mart 2016

Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü (CERN)’deki çalışmalar, alım ve ihaleler ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) – CERN Sanayi İrtibat Ofisi hakkında tanıtım ve bilgilendirmenin yapıldığı  “Türk Firmalara CERN’de İş Fırsatları Toplantısı” gerçekleştirildi.

Kocaeli AB Bilgi Merkezi tarafından, Kocaeli Sanayi Odası (KSO), Kocaeli Ticaret Odası (KOTO), ve TOBB – CERN Sanayi İrtibat Ofisi Sanayi İrtibat Ofisi işbirliği ile düzenlenen “Türk Firmalara CERN’de İş Fırsatları Toplantısı” 26 Şubat Cuma günü İzmit Leyla Atakan Kültür ve Eğitim Merkezi Konferans Salonu’nda düzenlendi.

Toplantının kapanış konuşmalarına katılan TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Şu anda fert başına düşen gelirimiz 10 bin dolar civarında. Eğer bunu 25 bin dolara çıkarmak istiyorsak, artık yüksek teknolojili ürünlere dönüyor olmamız lazım. Bu da CERN gibi, nükleer santraller gibi yerlere iş yapabilmeye bağlı.” dedi.

Toplantıya TOBB Başkanı M.Rıfat Hisarcıklıoğlu’nun yanı sıra, KSO Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, KOTO Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özdağ, Gebze Ticaret Odası Başkanı Nail Çiler, Körfez Ticaret Odası Başkanı  Mustafa Efe, KSO Meclis Başkanı Hasan Tahsin Tuğrul, KOTO Meclis Başkanı Bülent Karagöz, Türkiye Hızlandırıcı Merkezi Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Ömer Yavaş, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkant Ali Çetin, Sönmez Transformatör Genel Müdürü Oğuz Sönmez, EAE Machinery Genel Müdürü Selçuk Baydar, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Bilge Demirköz, CERN Türkiye Sanayi İrtibat Görevlisi M. Hakan Kızıltoprak, akademisyenler, iş adamları ve öğrenciler katılım gösterdi.

AKADEMİSYENLER DE KATILDI

Toplantının ilk sunumunu yapan Prof. Dr. Ömer Yavaş, CERN’ün kuruluşu ve ilgili olduğu alanlar hakkında bilgiler verererek, “CERN, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN’in günümüzde 21 tam üyesi ve 2 tam üyelik adayına ilaveten, 1 de ortak (asosiye) üyesi (Türkiye) vardır.” dedi.

“Hızlandırıcı Teknolojileri – Sanayi İlişkisi: Dünyadan ve Türkiye’den Örnekler” başlıklı sunumunu yapan Yavaş, “Üniversitelerin bilim için bir bütçe ayırması ülkelerin gelişmişliği açısından önemli bir durum. Dünyada bilim ve teknolojinin gelişimi öncelikle temel bilimlerde üretilen bilgiye dayanmaktadır. CERN’in birincil amacı, maddenin temel yapısını dolayısıyla parçacıkları ve onları bir arada tutan kuvvetleri araştırmaktır. CERN’de, elektron, proton gibi temel parçacık demetleri parçacık hızlandırıcılarında çok yüksek enerjilere çıkarılarak çarpıştırılmakta, ortaya çıkan yeni parçacıklar dedektörler aracılığı ile algılanmakta ve özellikleri analiz edilmektedir” ifadelerine yer verdi.

Konuşmasının devamında Türk Hızlandırıcı Merkezi’nden (THM) bahseden Prof. Dr. Yavaş, THM’nin misyonunun ülkemiz ve bölgemizde parçacık hızlandırıcı ve dedektör teknolojilerinin geliştirilmesini, üretilmesini ve bu teknolojilerin ileri düzeyli Ar-Ge ve teknoloji geliştirme çalışmalarında kullanılmasını sağlamak, bu amaçla değişik boyut ve tipte hızlandırıcı tesislerinin tasarımını ve kurulumunu gerçekleştirmek, hızlandırıcı ve dedektör teknolojileri alanında ulusal düzeyde farkındalık yaratmak, kamuoyu oluşturmak ve yerli sanayinin ilgili teknolojilerde üretici ve çözüm ortağı olarak yer almasını sağlamak olduğunu belirtti.

3000 PERSONEL ÇALIŞIYOR

Yavaş’ın ardından İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serkant Ali Çetin, “Temel Araştırmaların Tetiklediği Endüstri Uygulamaları” konulu sunumu gerçekleştirdi. CERN’ün yüzlerce bina ve 3000 personele sahip olduğunu belirten Çetin, “CERN personelinden 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN’ün kendi personeline ek olarak dünyanın yüzden fazla ülkesinden yaklaşık 12 bin kadar fizikçi ve mühendis de yer almaktadır.” sözleri ile CERN hakkında bilgiler verdi.

İNTERNET, PERSONEL İLETİŞİMİ İÇİN BULUNMUŞ

Buluşların ihtiyaçtan doğduğunu somut örneklerle anlatan Çetin, “İnternet CERN’de keşfedildi.  Yaklaşık 5 bin personeli bulunan CERN, personellerin arasındaki iletişimde zorluk yaşıyordu. Bu amaçla “www” geliştirdi. O zaman yalnızca personel iletişimi için geliştirilen internet kavramı, şimdi günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası. Şimdi olmazsa olmazımız olan dokunmatik ekranın buluşu da 1973 yılına dayanır. İlk dokunmatik ekranı CERN personeli Bent Stumpe icat etmiştir.” dedi.

HER ZORLUK BİR FIRSAT

Bir buluşun ortaya çıkması için araştırma, yenilik, işbirliği, bilim ve ihtiyacın vazgeçilmez noktalar olduğunu ve biri olmadan diğerinin olmayacağını vurgulayan Çetin, “Yenilikler endüstriyi besler, endüstri de temel bilimler için daha güçlü araçlar sunar. 2023 yılında Türkiye’nin 500 milyon ihracat hedefine ulaşabilmesi için devlet, bilim ve sanayi el ele vermeli ve bu ortak amaca doğru yürümelidir. Devletin en başta hızlandırıcı ve parçacık fiziği olmak üzere temel bilimleri desteklemesi, bilim insanlarının biriktirdikleri bilgi ve deneyimlerden ürettikleri yenilikleri sanayiye aktarması, sanayinin de uzun vadeli düşünerek her zorluğu bir fırsat, her fırsatı da büyümek ve gelişmek adına bir adım olarak görmelidir.” şeklinde konuştu.

Çetin’in ardından Sönmez Transformatör Genel Müdürü Oğuz Sönmez ve EAE Makina Genel Müdürü Selçuk Baydar CERN’de firmalarımızın başarılarına dair örnekler paylaştı.

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve TUBİTAK Bilim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Bilge Demirköz ise, CERN – Sanayi – Üniversite üçgeni perspektifinde CERN deneylerindeki deneyimlerimiz hakkında katılımcıları bilgilendirdi.

TOBB Başkanlık Özel Müşaviri ve CERN Türkiye Sanayi İrtibat Görevlisi  Hakan Kızıltoprak ise, “Avrupa Nükleer Araştırma Örgütü ile İş Fırsatları ve İhale İlanları” konulu sunum yaptı. CERN’de ücretli olarak staj ve ders alma imkanı olduğunu belirten Kızıltoprak, eğitim masrafı ve benzeri tüm ücretlerin CERN tarafından karşılandığını, bu fırsatın kaçırılmamasını gerektiğini vurguladı. Ayrıca, dünyada bilimsel alanda tanınan örgütlerin başında gelen Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’ne (CERN) Türkiye’nin ortak üye olmasının avantajlarından KOBİ’lerin faydalanması çağrısında bulundu.

CERN’in yıllık 550 milyon İsviçre Frangı üzerine çıkan alım ihalelerinin yüzde 12’sinin 50 bin, yüzde 25’inin 50-200 bin, yüzde 63’ünün de 200 bin İsviçre Frangı’nın üzerinde olduğunu kaydeden Kızıltoprak, Türkiye’nin ortak üye olduğu CERN’e firmaların da kayıt yaptırarak ihalelerden haberdar olabileceğini ya da tedarik için CERN tarafından bulunabileceğini aktardı.

CERN İLE ÇALIŞAN KÜÇÜK ÖLÇEKLİ FİRMALAR BÜYÜK VE KARLI ŞİRKETLER HALİNE DÖNÜŞÜYOR

Kızıltoprak, “CERN, büyük firmalarla çalışıyor ama KOBİ’lerle çalışmaya bayılıyor. Çünkü onlar daha esnek, hemen hareket alanlarını genişletip, değişiklikleri yapıp çok daha çabuk CERN’e adapte olabiliyorlar. CERN ile çalışma hedefi, şirketi büyütebilmek için kapı oluyor. CERN’in aradığı şartlar, teknik şartnameleri o kadar kapsamlı ki tedarikçi firmalar için bu ayrıcalık oluyor. CERN ile çalışan küçük ölçekli firmalar, orta ölçekli ya da daha büyük ve karlı şirketler haline dönüşüyor. Firmalarımız açısından değerlendirme sürecini aşıp ihalede teklif verebilmek bile heyecan verici.” dedi

KSO BAŞKANI ZEYTİNOĞLU

Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, “Kocaeli Türkiye’nin en büyük sanayi bölgelerinden biridir. Bunun yanında bünyesinde bulundurduğu 35 liman ve iskele ile aynı zamanda bir liman kentidir. Ayrıca yapılacak olan 3’üncü Köprü Otoyolu ve Körfez Geçiş Köprüsü yatırımları kentimizi lojistik açıdan üstün bir konuma getirmektedir. 2015 yılında toplanan vergilerin yüzde 12.1’ini karşılayan Kocaeli, vergi sıralamasında İstanbul’dan sonra 2’inci sırada yer almaktadır.” şeklinde bilgiler verdi.

Zeytinoğlu, ilimiz sanayisi için CERN’ ün yeni bir pazar olacağını ve 2015 yılı Mayıs ayında ülkemizin CERN’e ortak üyeliğinin başlaması ile firmaların 600 milyon dolar mal ve hizmet alımı olan CERN’e tedarikçi olabileceklerini belirtti.

Kocaeli Sanayi Odası olarak üye firmalarının yeni pazarlara açılımı konusunda yaptıkları girişimleri anlatan Zeytinoğlu, “İlimizdeki işletmelerin Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na, ASELSAN’a, ROKETSAN’a ve THY’ye tedarikçi olabilmeleri için çalışmalar yapıyoruz. Bu doğrultuda iki yıldır “Yerli Üretimi Arttırmak” için, SANTEK Doğu Marmara Sanayi ve Teknoloji Fuarı’nda savunma sanayi holleri oluşturuyor ve fuar alanında yerlileştirilecek ürünlerin sergilemesini sağlıyoruz. Ülkemizde nükleer santral olmadığı için gelişmiş bir altyapımız da bulunmuyor. Bilindiği gibi 2023 yılına kadar Akkuyu ve Sinop’ta iki nükleer santrali faaliyete geçirme hedefi var. Yeni pazarlara tedarikçi olunması konusunda gerçekleştirmek istediğimiz bir diğer çalışmamız da Nükleer Santraller üzerinedir.” şeklinde konuştu. 26 Mayıs tarihinin önemli olduğunu vurgulayan Zeytinoğlu, Hisacıklıoğlu’na “SANTEK fuarımızı sizlerle birlikte gerçekleştirmek istiyoruz.” dedi.

KOTO BAŞKANI ÖZDAĞ

Kocaeli Ticaret Odası (KOTO) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özdağ, “Öncelikle tüm üyelerimiz ile birlikte TOBB için maksimum gayretle çalışmalar yaptığımızı belirtmeliyim. Emin olun ki TOBB’un istediği çalışmaları yerine getireceğiz. Biz iş dünyası olarak nihai çalışmaların içinde yer alabiliyorsak ülke olarak iyi yolda olduğumuzu görebiliriz. Temel hedefi maddeyi anlamak olan bu kurumun ticaret ve sanayi alanında birçok gelişmeye de sebep olacağı bellidir. Nasıl sanayi kenti olarak kentimiz büyüme kaydettiyse teknolojik alanda da bu gelişmeyi sağlayacaktır. Ancak sadece üretmek yeterli değildir. Ürettiklerimizi pazarlayıp satmamız gerekiyor. Ülkemizin daha fazla araştırmaya zemin sağlayabilmesi için bu gibi projelerde yer alarak çalışmalarımızı sürdürmemiz gerekmektedir.” dedi.

TOBB BAŞKANI HİSARCIKLIOĞLU

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Şu anda fert başına düşen gelirimiz 10 bin dolar civarında eğer bunu yukarıya çekmek istiyorsak, 25 bin dolara çıkarmak istiyorsak, artık yüksek teknolojili ürünlere dönüyor olmamız lazım. Bu da CERN gibi, nükleer santraller gibi yerlere iş yapabilmeye bağlı.” dedi.

Hisarcıklıoğlu, İzmit’teki bir kültür merkezinde düzenlenen Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) Türk Firmaları İçin İş Fırsatları Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, CERN’in kuruluş amacına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

İnternetin CERN’de çıktığını belirten Hisarcıklıoğlu, Türkiye’nin yakında zamanda CERN’e ortak olmasıyla sanayicilere yeni fırsatlar açıldığını ifade etti.

CERN’in yaklaşık 600 milyon dolarlık yıllık mal alımı gerçekleştirdiğini anlatan Hisarcıklıoğlu, “Türkiye buraya para koyuyor. 40 milletten toplanan para buraya yatırılıyor. Bize de bir fırsat açıldı. Diyorlar ki 600 milyon dolarlık pazardan pay alabilirsiniz. Verdiğimizden fazla alırsak o kadar zenginleşeceğiz. Sanayicilere söylüyorum, CERN’e iş yapmak demek, müthiş bir itibar demek” diye konuştu.

Yüksek teknolojiye sıçrama yapmak için CERN’de bir fırsat

Ankara’da CERN’le ilgili yaptıkları ilk toplantıyı anımsatan Hisarcıklıoğlu, daha sonra sadece bir firmanın 4 aylık sürede CERN’den 3 ihale aldığını bildirdi.

Hisarcıklıoğlu, CERN’e mal satabilen bir firmaya dünyada bütün kapıların açıldığını vurgulayarak, “Burada müthiş bir fırsat var. Bunu da en iyi satın alacak yerlerin başında Kocaeli geliyor. Sizler için büyük fırsat var. Kim ne üretiyorsa, adamlar her şeyi alıyorlar. 5 kişinin çalıştığı atölyeye bile fırsat var.” dedi.

Türkiye’nin dünyaya orta düzeyde teknoloji ihraç ettiğini belirten Hisarcıklıoğlu, konuşmasına şöyle devam etti:

“Zenginleşmek için daha yüksek gelir elde etmemiz lazım. Şu anda fert başına düşen gelirimiz 10 bin dolar civarında eğer bunu yukarıya çekmek istiyorsak, 25 bin dolara çıkarmak istiyorsak artık yüksek teknolojili ürünlere dönüyor olmamız lazım. Bu da CERN gibi nükleer santraller gibi yerlere iş yapabilmeye bağlı. Onun için bu büyük bir fırsat. Bizim toplam ihracatımız içerisinde yüksek teknolojili ürünler ihracatı yüzde 4. Bu 10 sene öncede yüzde 4’dü, 20 sene önce de yüzde 4’dü. Bir kademe ilerleyemedik. OECD ortalamasına baktığımız zaman yüzde 18. Şimdi zenginleşebilmenin yolu, işte böyle bir yüksek teknolojiye sıçrama yapmamıza bağlı. CERN de bu noktada müthiş bir fırsat. Bunu iyi kullanın kardeşlerim.” dedi.

CERN’e mal satmak, Mercedes’e binmek gibi

Hisarcıklıoğlu, nükleer santral kurulumunun Türkiye için yeni bir durum olduğunu vurgulayarak, böyle bir teknoloji için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Japonya ile görüşmeler yaptıklarını anlattı.

Türk sanayicisinin nükleer santrallerde iş alabilmeleri için çalıştıklarını, böylece bir üst teknolojiye daha rahat çıkabileceklerini ifade eden Hisarcıklıoğlu, bunların yapılmasıyla gerçek zenginliğe ulaşmanın mümkün olduğunu bildirdi.

Hisarcıklıoğlu, “Bu fırsatı iyi değerlendirin. Top şimdi ayağınızda, gol atmak mümkün. Yapabilir miyim? Yapabilirsin korkma. Gel kardeşim yardımcı olacağım diyorum. Şu anda en üst segmentte araba nedir desem aklınıza ne gelir? Mercedes. CERN’e mal satmak, Mercedes’e binmek gibidir. Burada da fırsat var.” diye konuştu.

Ar-Ge Kanun Tasarısı’nın çıktığını anımsatan Hisarcıklıoğlu, sanayicinin bir üst teknolojiye geçmesi için Kanun Tasarısı’nın fırsatlar sunduğunu kaydetti.

Hisarcıklıoğlu, yerli malını kamuya satmak için de fırsatlar bulunduğuna işaret ederek, “Eğer burada yabancıyla rekabete girdiyseniz kamu ihalelerinde yüzde 15 yerli malını daha pahalı satabilme şansınız var. Burada bütün mesele yerli malı olduğunu belgelendirmeniz. Bu kanun bir seneden azdır uygulanıyor. Türkiye’de kamunun satın aldığı mallardaki Türk malı oranı yüzde 7-8’lerdeyken bu yasa çıktıktan sonra Odalarımızın verdiği yerli malı belgesi kapsamında yüzde 30’lara geldi.” ifadesini kullandı.

Herkesin ürettiği malı CERN’e satabileceğini belirten Hisarcıklıoğlu, “CERN’e mal satmak, dünya Şampiyonlar Ligi’nde top oynamaktır, maç yapabilmektir.” dedi.

Konuşmanın ardından Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ve Kocaeli Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Murat Özdağ, Hisarcıklıoğlu’na hediye takdiminde bulundu.