Kocaeli Sanayi Odası (KSO) ocak ayı meclis toplantısı, meclis üyelerinin katılımı ile KSO Meclis Başkanı Hasan Tahsin Tuğrul Başkanlığında gerçekleştirildi.
Toplantının açış konuşmasını yapan KSO Başkanı Zeytinoğlu, güncel ekonomik gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, “Aralık ayında ihracatımız 15 milyar 495 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatta yüzde 6.3’lük artış var. İthalat ise yüzde 14.8 artışla 19 milyar olarak gerçekleşti. İthalattaki artış dolayısıyla dış ticaret açığındaki artışlar devam ediyor. Aralık ayında dış ticaret açığı 4.3 milyar dolara yükseldi.” dedi. Zeytinoğlu, dış ticarette yılın tamamına ilişkin değerlendirmesinde, “2019 yılında ihracatımız geçen yıla göre yüzde 2.1 artarak 171.6 milyar dolarla tarihin en yüksek seviyesine ulaştı. 2019 yılında en fazla ihracat yaptığımız beş ülkeden yalnızca Irak’a ihracatımız artmış. Bu ülkelere ihracatımız 2018 yılındaki kadar artmış olsaydı, yılı 4 milyar dolar daha fazla ihracat ile kapatmış olacaktık. 2020 yılında ihracatta aylık bazda 17-18 milyar dolarları aşan seviyeleri görmeyi temenni ediyoruz.” dedi.
İthalat alt kalemlerine ilişkin değerlendirmede bulunan Zeytinoğlu, “2019 yılında hammadde (ara mallar) ithalatı yüzde 7.1, yatırım (Sermaye) malları ) ithalatı yüzde 12, tüketim malları ithalatı yüzde 19.7 geriledi. Tüketim mallarındaki gerileme memnuniyet verici. Ancak hammadde ve yatırım mallarındaki gerilemeyi dikkatle izlememiz gerekiyor.” dedi.
Kocaeli’nin dış ticarette 2019 performansını değerlendiren Zeytinoğlu, “Kocaeli Gümrüklerinden aldığımız verilere göre 2019 yılında ilimizden 29 milyar 12 milyon dolar ihracat, 40 milyar 310 milyon dolar ithalat gerçekleştirildi. 2019 yılında, bir önceki yıla göre ihracatımız yüzde 1.6 artarken ithalatımız yüzde 17 azaldı.” dedi. Kocaeli’nin 69.3 milyar dolarlık dış ticaret hacmiyle 2019 yılında Türkiye dış ticaretinin yüzde 18.5’ini karşıladığını söyleyen Zeytinoğlu, “İlimiz ülkemiz ihracatının yüzde 16.9’unu, ithalatının ise yüzde 19.9’unu tek başına karşıladı.” dedi. Zeytinoğlu, Kocaeli’ni bir ülke olarak düşünüldüğünde, 69.3 milyar dolar dış ticaret hacmi ile dünya sıralamasında 67. sırada yer aldığını söyledi.
TİM tarafından açıklanan rakamlarda 2019 yılı Kocaeli ihracatının 15.2 milyar dolar olduğunu söyleyen Zeytinoğlu, “TİM’in açıkladığı ihracat rakamları ile Kocaeli Gümrüklerinden aldığımız rakamlar arasında 13.8 milyar dolarlık fark var. Bu fark, TİM rakamlarının firma merkezlerinin baz alınarak hesaplanmasından kaynaklanıyor. Bizim, Türkiye ihracatında önemli paya sahip büyük firmalarımız da dahil olmak üzere 600 firmamızın genel merkezinin çoğu İstanbul olmak üzere farklı illerde. Dolayısıyla onların ihracatları Kocaeli’de görünmüyor. Sadece 500 büyükte yer alan 79 firmamızın ihracatı 15.7 milyar dolar.” dedi.
Yıllık cari işlemler dengesinin kademeli azalışla birlikte fazla vermeye devam ettiğini söyleyen Zeytinoğlu, “Temmuz-ekim döneminde fazla veren cari işlemler hesabının, kasım ayı itibariyle açık yönüne döndüğünü görüyoruz. Kasım ayında cari denge 518 milyon dolar açık verdi. Bunun sonucunda yıllık cari fazla kasım ayı itibariyle 4 milyar 284 milyon dolardan 2 milyar 725 milyon dolara geriledi.” dedi. Zeytinoğlu, “Dış ticaret açığındaki yükseliş sebebiyle, aralık ayında da cari denge açık görülebileceğini, ancak 2019 yılını cari fazla ile tamamlayacağımızı bekliyoruz.” dedi.
Zeytinoğlu, eylül ve ekimde tek hanede seyreden yıllık enflasyonun, baz etkisinin terse dönmesiyle kasım ve aralık aylarında tekrar çift haneye yükseldiğini belirterek, “Aralık ayında baz etkisinin kalkmasıyla enflasyonda göreli yükseliş olabileceğini bekliyorduk. Nitekim enflasyon aylık yüzde 0.74 artışla yıllık yüzde 11.84’e yükseldi. Ancak 2019 yılının hedeflenen yüzde 12 seviyesinin altında tamamlandığını görüyoruz.” dedi. Zeytinoğlu, kurlardaki oynaklık sebebiyle ÜFE’nin biraz yukarı tırmandığını, ÜFE’nin de TÜFE’ye yansıyarak zamanla yukarı çekme etkisi olabileceğini söyledi.
2019 yılı kapasite kullanım oranlarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Zeytinoğlu, hem Kocaeli hem Türkiye genelinde sanayinin kapasite kullanım oranında son çeyrekte toparlanma olduğunu ancak yıllık ortalamanın geçen yılın gerisinde kaldığını söyleyerek, “Kapasite kullanım oranının ekonominin öncü göstergelerinden biri olduğunu biliyoruz. Ortalama kapasite oranı geçmiş yılların ortalamalarının maalesef gerisinde. 2019’da Türkiye geneli ortalama kapasite kullanım oranı yüzde 75.9 ile geçen yıla göre 0.9 puan, Kocaeli’de ise yüzde 70.4 ile 0.5 puan gerisinde gerçekleşti. Geçmiş yıllara baktığımızda yıllık ortalama kapasite kullanım oranının yüzde 78.5 ile 2017 yılında zirve yaptığını görüyoruz. Bizim her zaman dile getirdiğimiz yüzde 80 seviyelerini aşmamız önemli. Böylece üretim artışlarında da ivmelenme olacaktır.” dedi.
Zeytinoğlu, sanayi üretim endeksine ilişkin değerlendirmesinde, ılımlı artış ivmesi sürdüğünü belirterek, ”Sanayi üretimi kasımda aylık yüzde 0.7, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5.1’lik artış gösterdi. Temmuz 2018’den bu yana en yüksek oranlı artış olduğunu görüyoruz. Yüzde 5’in üzerindeki artışları önemli buluyoruz. Üretimdeki artış ekonomik büyümeye ilişkin beklentilerimizi de güçlendiriyor.” dedi. Sektörler ve ana sanayi gruplarına ilişkin değerlendirmede bulunan Zeytinoğlu, ara malı ve sermaye malı üretimindeki toparlanmanın ‘olumlu sinyaller’ verdiğini söyledi.
Ekim ayında işsizlik oranının yüzde 13.4’e gerilediğini söyleyen Zeytinoğlu, “İşsizlik oranı, eylüle göre 0.4 puan geriledi. Sezonsal olarak bu dönemlerde artması beklenen işsizlik oranının gerilemiş olmasını olumlu değerlendiriyoruz.”dedi. Zeytinoğlu, işsizlik oranındaki mevcut seviyenin hala yüksek olduğunu ve 2018 yılının aynı döneminin de 1.8 puan üzerinde gerçekleştiğini söyledi.
İstihdam edilenlerin sektörlere göre dağılımını değerlendiren Zeytinoğlu “Ekim ayında, eylüle kıyasla istihdam edilenler sanayide 120 bin, inşaatta 65 bin, hizmetlerde 122 bin kişi yükseldi. Tarımda ise mevsimsel olarak 405 bin kişilik azalma var. Aylık yükselişleri memnuniyetle karşılıyoruz. ” dedi. “Ancak bir evvelki yıla göre istihdam edilenlerin sayısı 527 bin kişi azaldı.” diyen Zeytinoğlu, “Yıllık olarak tarım sektöründe çalışan sayısı 270 bin, sanayi sektöründe 30 bin, inşaat sektöründe ise 305 bin kişi azalırken, sadece hizmet sektöründe çalışanlarda 78 bin kişilik artış gerçekleşti.” dedi.
Zeytinoğlu ocak ayında gerçekleşen faaliyetleri özetleyerek sözlerine son verdi. (KSO Başkanı Zeytinoğlu’nun konuşma metni için tıklayınız.)
Konuşmasının ikinci bölümünde yıllık faaliyet raporunu sunan KSO Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, “2020 yılına girdiğimiz bu günlerde kısaca bir durum tespiti yapmak gerekirse; artan jeopolitik riskler ile ticaret savaşları geçtiğimiz yıl boyunca gündemini korudu. Dünya ekonomisindeki durgunluk beklentileri, alınan tedbirlerle, kısmen ortadan kalktı. 2019 yılında küresel ekonomiye baktığımızda;
ABD ekonomisine ilişkin açıklanan son veriler olumlu tablo çizdi ve resesyon beklentisi ABD’nin gündeminden çıktı. Resesyon, Avrupa için tehdit olmaya devam etti. Çin’deki büyüme performansı azalarak da olsa devam etti. Japonya durgunlukla mücadelesini sürdürdü. Brexit sürecindeki belirsizlik ise, İngiltere’de Boris Johnson’ın tek başına iktidara gelmesiyle nispeten azaldı.” dedi.
“Dünyada bu gelişmeler devam ederken, ülkemiz ekonomisinde bazı alanlarda toparlanma, bazı alanlarda düşüş yaşandı.” diyen Zeytinoğlu, “Enflasyon, faiz oranları ve cari dengede olumlu performans sergilerken; İşsizlik, bütçe dengesi ve büyümede nispeten olumsuz bir yıl geçirdik. Ekonomimiz 2019 yılının ilk iki çeyreğinde küçüldü; üçüncü çeyrekte zayıf bir büyüme performansı sergiledi. Yılın son çeyreğinde ise yüzde 5 civarında büyüme bekliyoruz.” dedi.
Zeytinoğlu, “Tüm bu gelişmeler devam ederken, KSO olarak sanayicilerimizin ihtiyaç duyduğu her konuda yerel yönetimler, kamu kurum ve kuruluşlarıyla kurduğumuz işbirlikleri ile firmalarımızın yıl boyunca yaşadıkları sorunlara çözüm üretmeye ve projeler geliştirmeye devam ettik. Önümüzdeki dönemde de Kocaeli sanayini hak ettiği konuma taşımak noktasında bu desteklerimizi sürdürmeye devam edeceğiz.” açıklamasını yaparak, 2019’da gerçekleşen faaliyetleri özetledi. (KSO Başkanı Zeytinoğlu’nun 2019 yılı faaliyet raporuna ilişkin konuşması için tıklayınız.)
